JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA
u 
WIZARA
YA AFYA, MAENDELEO YA JAMII, JINSIA, WAZEE NA WATOTO.
BARAZA LA TIBA ASILI NA TIBA MBADALA
TAARIFA
KWA UMMA 12/07/2016
UTANGULIZI:
Baraza la
Tiba Asili na Tiba Mbadala lilianzishwa kisheria chini ya Sheria ya Tiba Asili
na Tiba Mbadala Na. 23 ya Mwaka 2002- Sura 244. kwa lengo la kusimamia ,
kudhibiti na kuboresha huduma za tiba asili na tiba mbadala. Baraza
lilizinduliwa rasmi mwaka 2005.
USAJILI
WA WAGANGA WA TIBA ASILI NA TIBA MBADALA.
Kwa
mujibu wa sheria, waganga, wauza dawa na wasaidizi wa waganga wa tiba asili na
tiba mbadala pamoja na vituo kama hospitali,kliniki na maduka ya dawa za tiba
asili na tiba mbadala ni lazima zisajiliwe na Baraza kabla ya kuanza shughuli
ya utoaji wa huduma.
Utaratibu
wa kisheria ulioainishwa unahitaji mtoa huduma kuchukua fomu katika ofisi ya
Mganga Mkuu wa Wilaya au halmashauri, kuijaza na kupeleka katika serikali za
mtaa au kijiji ambapo inajadiliwa na wajumbe wa kamati ya afya ya mtaa au
kijiji na kupitishwa ,inapelekwa katika ofisi za kata,kisha ofisi za mganga
mkuu wa wilaya au halmashauri na kwenda kwa mganga mkuu wa mkoa na mwisho
kuletwa Wizarani katika ofisi ya Msajili wa Baraza la Tiba Asili la Tiba
Mbadala.
Utaratibu
huo uliwekwa ili kuepuka usajili wa waganga matapeli, waovu wasioenenda kwa
maadili na wasiotambulika na wananchi wa sehemu husika wanayotolea huduma.
Hata
hivyo ni muhimu watu wote wanaohusika na utoaji wa fomu na kupitisha maombi ya
usajili wawe watumishi wa serikali au wajumbe wa kamati za afya za serikali ya
mitaa au vijiji, kutokuweka urasimu, kutokuchelewesha zoezi na kutokuweka
mazingira ya rushwa kwa waombaji(watoa huduma).
Kumekuwepo na baadhi ya
watendaji na wenyekiti wa serikali za mitaa au vijiji pamoja na waratibu
kuchelewesha maombi ya usajili kwa makusudi na wengine kuwatoza hela
isiyohalali waombaji hao.
Baraza
linakemea tabia hiyo, na kusisitiza kuchukua hatua za kisheria na kuwashtaki
wale wote watakaohusika na tabia hiyo. Fomu hizo za maombi zinajadiliwa kwenye
vikao vya kawaida vya kisheria vya kamati za afya za serikali za mitaa au
vijiji na si vinginevyo, hivyo waganga hawapaswi kutozwa fedha yeyote.
Baraza
linasisitiza kuwa usajili wa waganga kiserikali unatolewa na na Baraza la Tiba
Asili na Tiba Mbadala hautolewi na chama chochote cha waganga, shirika lolote
au taasisi nyingine yeyote.
Baraza la
Tiba Asili na Tiba Mbadala limepata taarifa ya baadhi ya waganga wakishirikiana
na watu wengine kughushi vyeti vya Baraza na kuviuza kwa gharama,pia wengine
kuuza fomu za maombi ya usajili, na viongozi wengine wa vyama mbalimbali vya
waganga, kuchana vyeti vya baraza ambavyo ni nyaraka za serikali na kuwarubuni
waganga kwa kuwatoza hela na kuwapa vyeti vya vyama vyao na kuwaambia kuwa
usajili wa serikali haufai, baraza linashughulikia taarifa hizo na limeaanza
kuchukua hatua za kisheria kwa wale wanaohusika na tuhuma hizo, na linawaonya
wengine kuacha mara moja tabia hiyo.
Baraza
linawataarifu waganga wote wa tiba mbadala kuwa litaanza uhakiki wa vyeti vyao
vya sekondari na vyuoni, hivyo waviandae na kuviwasilisha Baraza ndani ya mwezi
mmoja.
Mhe.Waziri
wa Afya, Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto alitoa tamko la serikali
kupitia vyombo vya habari tarehe 16/01/2016 lililowaagiza Waganga wote wa tiba
asili na tiba mbadala kuhakikisha kuwa wamejisajili ifikapo Juni 15, 2016.
Waganga, wasaidizi na wauza dawa waliojisajiliwa mjini ni 480 na vijijini ni
1,840,jumla yavituo ni 64, kiwanda 1, usajili wa kudumu wa waganga 109 na fomu
ambazo hazikupata usajili ni 30 jumla ya maombi yote ya usajili yaliyoletwa
Baraza ni 2,523.
Hivyo
waganga 10,958 walisajiliwa hadi Januari 2016 na waganga 2320 wamesajiliwa
baada ya tamko la Mhe. Waziri na kufanya idadi ya wasajiliwa kuwa 13278, vituo
112 na usajili wa kudumu wa waganga 540 tangu usajili wa Baraza ulipoanza.
Baraza
linatoa pongezi za dhati kwa ofisi za waganga wakuu wa mikoa na wilaya au
halmashauri zake za mikoa ya Simiyu, Shinyanga na Mwanza kwa kuleta maombi
mengi zaidi ya usajili na kuhamasisha usajili wa waganga wengi, hata hivyo
linasisitiza mkoa wa Manyara kuhamasisha usajili ambapo ni waganga wawili tu
ambao wamesajiliwa na msaidizi wa mganga mmoja tangu usajili ulipoanza Baraza.
Aidha,
Baraza limepokea malalamiko mbalimbali kutoka kwa wateja, juu ya muda wa kupata
leseni ya usajili baada ya kuleta maombi kuwa ni mrefu na kuna ucheleweshaji
mkubwa, baraza limepokea malalamiko hayo na linaangalia utaratibu mzuri ambao
utapunguza urasimu na ucheleweshaji mkubwa wa leseni, ili kuwawezesha wateja
kutopata usumbufu mkubwa. Hata hivyo kwa sasa ni muhimu waganga kufuata sheria.
TAARIFA
YA USAJILI WA DAWA.
Baraza la
Tiba Asili na Tiba Mbadala limechukua hatua za kukutana na wadau mbalimbali
wanaohusika katika uchunguzi wa dawa (TFNC, TFDA, NIMR, ITM, maabara kuu ya
taifa, Idara ya Kemia ya Chuo Kikuu cha Dar es salaam, Idara ya Mimea ya Chuo
Kikuu cha Dar es salaam , Mkemia mkuu wa serikali,) Ili kuhakikisha kuwa
watumiaji wa dawa za tiba asili na tiba mbadala wanatumia dawa zisizoleta
madhara kwa afya zao.
Baraza
litaanza kusajili dawa za tiba asili za aina ya pili(category 2 materia medica)
tu.
Baraza
liko katika hatua za mwisho za kukamalisha taratibu za usajili wa dawa na
litatangaza rasmi usajili wa dawa hizo utakapoanza. Hata hivyo Baraza
linahamasisha waganga wote kupeleka dawa zao kwa mkemia mkuu wa serikali ili
kutambua kama hazina sumu na zinafaa kwa matumizi ya binadamu kwa hatua za
awali.
MATANGAZO
NA VIPINDI KWENYE VYOMBO VYA HABARI:
Kwa
mujibu wa sheria mganga kabla ya kupeleka tangazo lake katika vyombo vya habari
ni lazima kwanza tangazo hilo lipitiwe na baraza na kupewa kibali. Pia taarifa
yeyote inayohusu tiba asili na tiba mbadala ni lazima ipitishwe na baraza kabla
ya kufikia umma.
Sababu ya kutoa kibali ni kuondoa uwezekano wa kuwepo kwa
matangazo ya uongo na yasiyofaa, taarifa zisizo za kweli na kushushia hadhi
tiba asili na tiba mbadala.
Ieleweke
kwamba huduma za tiba asili na tiba mbadala zinagusa zaidi maisha na afya za
wananchi moja kwa moja na hivyo si vyema zikaachwa ziendeshwe kiholela bila
utaratibu wa kitaalamu na kimaadili.
Katika
siku za hivi karibuni kumekuwapo na baadhi ya matangazo na vipindi
vinavyorushwa katika redio, runinga, magazeti na mitandao ya kijamii kuhusu
utoaji wa matibabu ya tiba asili na tiba mbadala kinyume cha utaratibu na
maadili.
Baraza la
Tiba Asili na Tiba Mbadala limekuwa likifuatilia matangazo ya waganga kwenye
vyombo vya habari na kubaini uwepo wa matangazo yasiyokuwa na kibali cha
Baraza, baadhi ya waganga kuendelea kutoa elimu ya tiba asili na tiba mbadala
kwa umma kinyume na katazo la waziri, pamoja na kutangaza vituo vya kutolea huduma
ambavyo havijasajiliwa na Baraza,
Baraza
limewaita baadhi ya matabibu waliowekwa kwenye tuhuma mbalimbali na kuhojiwa na
kamati ya maadili na baadae maamuzi ya baraza kufanyika kwa kuzingatia ukubwa
wa makosa yao na urudiwaji wa mara kwa mara wa makosa hayo.
Baraza linasisitiza
kufuata sheria kwa kuwa litakuwa makini sana na halitakuwa na huruma kwa yeyote
aliyesajiliwa atakayevunja sheria ili kuipa heshima inayostahili huduma ya tiba
asili na tiba mbadala kwani ni huduma ya afya kama ilivyo tiba ya kisasa.
Hivyo
wafuatao ni wale waliopewa adhabu.
Tabibu
Esbon Baroshigwa wa kituo cha Aman Herbal Clinic – amepewa barua ya onyo
Tabibu
Castory Ndulu wa kituo cha Ndulu Herbal Clinic– amepewa barua ya onyo
Tabibu
Simon Rusigwa wa kituo cha Sigwa Herbal Clinic – amesimamishwa kutoa huduma za
tiba asili kwa miezi sita.
Tabibu
John Lupimo wa kituo cha Lupimo Sanitarium Clinic.– amesimamishwa kutoa huduma
za tiba asili kwa miezi sita
Tabibu
Fadhil Kabujanja wa kituo cha Fadhaget Sanitarium Clinic– amefutiwa usajili, na
hivyo haruhusiwi kutoa huduma.
Tabibu
Juma Mwaka Juma wa kituo cha Foreplan Clinic– amefutiwa usajili na hivyo
haruhusiwi kutoa huduma.
Tabibu
Abdallah Mandai wa kituo cha Mandai Herbal Clinic – amefutiwa usajili na hivyo
haruhusiwi kutoa huduma .
Baraza
linawaagiza waratibu wote chini ya waganga wakuu wa mikoa na wilaya au
halmashauri popote vilipo vituo vya waganga waliositishwa au kufutiwa usajili
kuhakikisha kuwa vituo vyao vinasitisha kutoa huduma na kuviondoa kwenye orodha
mpaka pale mtakapojulishwa vinginevyo.
Aidha,
kutokana na ukiukwaji mkubwa wa sheria unaofanywa na baadhi ya watoa huduma wa
tiba asili na tiba mbadala, Baraza la tiba asili na tiba mbadala linaweka
utaratibu mzuri wa utoaji wa vibali vya matangazo hivyo utoaji wa vibali umesitishwa
kwa muda hadi hapo itakapotangazwa vingenevyo, waganga wote wenye vibali vya
kutangaza wavirejeshe mara tu baada ya muda wa kibali cha kutangaza walichopewa
kuisha.
Baraza
linawatangazia waganga wote wenye nia ya kutangaza huduma zao wasiingie mikataba
mipya na vyombo vya habari,ili kuepuka usumbufu na kupata hasara mpaka hapo
watakapojulishwa.
Ni muhimu waganga kuzingatia muda wa kibali chako cha
matangazo unapoisha.
Baraza
linatambua kuwa wateja wake wanajihusisha na shughuli nyingine zaidi ya tiba ya
asili na tiba mbadala,hivyo halizuii wateja kutangaza shughuli zao nyingine,
isipokuwa tabibu yeyote atakayetangaza au kutoa elimu nyinginezo, asihusishe na
tiba anayotoa, dawa zake au kutumia jina la tabibu katika hayo, atakapofanya
hivyo amejitangaza na kutangaza tiba zake bila kibali hatua za kisheria
zitachukuliwa dhidi yake.
AGIZO KWA
WARATIBU WA TIBA ASILI NA TIBA MBADALA WA MIKOA NA WILAYA AU HALMASHAURI
Waratibu
wote mnatakiwa kufuatilia na kuchukua hatua za kisheria dhidi ya waganga wote
ambao hawajajisajili na kutoa taarifa katika ofisi ya Msajili wa Baraza la tiba
asili na tiba mbadala kwa kila hatua iliyochukuliwa.
Pia
kuleta majina ya waganga wote wanaoendelea kutoa matangazo ya tiba asili na
tiba mbadala na kutoa elimu bila kibali cha baraza ili kuwachukulia hatua za
kisheria.
Hitimisho.
Baraza
linasisitiza kuwa waganga waendelee kufanya usajili kupitia kwenye ofisi za
waratibu wa tiba asili katika wilaya na halmashauri zao husika, pia watoe
huduma katika sehemu walizosajiliwa na wasitoe huduma kwenye nyumba za kulala
wageni.
Aidha,
kila mtoa huduma lazima asajiliwe yeye mwenyewe, msaidizi/wasaidizi wake, na
kituo chake cha kutolea huduma pia kiwe kimesajiliwa kupitia ofisi za mganga
mkuu wa halmashauri husika.
Ahsanteni
kwa kunisikiliza.
……………………………….
Dkt.
Edmund Kayombo
MWENYEKITI
WA BARAZA
LA TIBA
ASILI NA TIBA MBADALA.
12/07/2016
Hakuna maoni:
Chapisha Maoni