HOTUBA
YA MHE. UMMY MWALIMU (MB) WAZIRI WA AFYA, MAENDELEO YA JAMII, JINSIA, WAZEE NA
WATOTO KWENYE UZINDUZI WA BARAZA LA USAJILI WA WATAALAM WA AFYA YA MAZINGIRA
NCHINI TAREHE 14/04/2016.
·
Kaimu Katibu Mkuu Wizara ya Afya, Maendeleo ya Jamii,
Jinsia, Wazee na Watoto,
·
Mganga Mkuu wa Serikali,
·
Mkurugenzi wa Idara ya Kinga,
·
Mwenyekiti wa Baraza la Usajili wa Wataalam wa Afya ya
Mazingira Nchini,
·
Msajili Baraza la Usajili wa Watalaam wa Afya ya
Mazingira Nchini,
·
Wasajili wa Mabaraza wa Kada za Afya,
·
Wajumbe wa Baraza la Usajili Wataalam wa Afya ya
Mazingira,
·
Wataalam wa Afya ya Mazingira Nchini,
·
Wanahabari,
·
Wageni Waalikwa,
·
Mabibi na Mabwana.
Awali ya yote nitumie fursa hii kumshukuru Mwenyezi Mungu
kwa kutujalia afya njema. Pili, napenda kuchukua fursa hii kuwashukuru wote kwa kufika kwenu kushuhudia kuzinduliwa kwa Baraza
hili la Wataalam wa Afya ya Mazingira nchini awamu ya tatu. Aidha, nawapongeza
sana wajumbe wote wa Baraza lililopita kwa kuendeleza kazi za kuliimarisha
Baraza la Afya Mazingira. Leo hii tunapokea wajumbe wapya kuendeleza yale yaliyoanzishwa
katika awamu ya kwanza na ya pili na sasa ni awamu ya tatu ya utekelezaji. Aidha,
ningependa kuwashukuru wote ambao mmeacha shughuli zenu na kukubali kuitikia
wito wa kuja kushiriki pamoja nasi katika tukio hili muhimu na la kipekee
katika historia ya kada ya afya ya mazingira nchini. Nawashukuruni sana.
Ndugu Mwenyekiti,
Afya ya Mazingira ni eneo muhimu na nyeti, ambalo
utekelezaji wake unajikita zaidi katika kuzuia na kudhibiti magonjwa ya
kuambukiza na yale yasiyo ya kuambukiza katika jamii yetu. Serikali ya awamu ya
tano chini ya Mheshimiwa Rais, Dkt. John Joseph Pombe Magufuli imeona umuhimu
wa suala hili hususan pale ambapo sherehe za Uhuru zilipobadilishwa na
kuadhimishwa nchi nzima kwa kufanya usafi wa mazingira ili kuonyesha kuwa
maendeleo ya taifa lolote yanategemea afya za wananchi wake. Kauli mbiu Mtu
ni Afya na Kinga ni Bora Kuliko Tiba
zimekuwa zikitumika sana kwa nguvu zamani wakati wa uhuru. Kaulimbiu hizi
bado zina umuhimu katika maisha yetu ya hivi sasa hivyo, tunapaswa kuikumbusha
jamii yetu kuwa kila mwananchi anapaswa kuwekeza kwenye usafi wa mazingira kwa
kuanza na kudumishaji usafi binafsi,
usafi wa nyumba yake ya kuishi, usafi katika eneo lake la kazi, usafi katika
vyombo vya usafiri, usafi katika sehemu za biashara, usafi katika nyumba za
kulala wageni, usafi katika sehemu zinazouza vyakula, usafi na usalama wa
vyakula na maji, usafi katika viwanda, migodi, mashamba, taasisi na nk. Aidha,
ni ukweli usiopingika kuwa kila sehemu inahitaji kuwekwa katika hali ya usafi
na endelevu ili kudumisha kanuni za afya mazingira.
Ndugu
Wananchi,
Katika ya miaka hivi karibuni, Serikali imefanya maboresho
katika sekta ya afya nchini ambayo yanalenga katika kuimarisha na kudumisha
huduma bora za afya ya msingi kote nchini. Miongoni mwa masuala muhimu ni
kuweka msingi na taratibu za kuhakikisha watoa huduma za afya wanazingatia
sheria, kanuni, miiko na maadili ili waweze kutoa huduma kwa ufanisi na ubora
wa hali ya juu. Pamoja na mambo mengine Serikali imetunga Sheria ya Kusimamia
na Kudhibiti Utendaji wa Wataalamu wa
Afya ya Mazingira ya mwaka 2007, na
kutengeneza Kanuni za Ujumla za Sheria zinajulikana kwa jina la kiingereza “The
Environmental Health Practitioners (General) Regulations 2011”. Kanuni
ya 3, 4 na 5 zinazungumzia suala la Usajili,
kuorodheshwa na kuandikishwa kwa Wataalam wa Afya ya Mazingira Nchini. Aidha Kanuni
ya 12 ya Kanuni za Ujumla za Usajili inasisitiza kusajiliwa kwa wataalam wote wenye
taaluma ya Afya Mazingira kote nchini.
Ndugu
Wananchi,
Napenda kutoa msisitizo juu ya suala hili kwa kuzitaja
huduma za afya ya mazingira zinazostahili
kusajiliwa na Baraza la Afya Mazingira kama ifuatavyo; Huduma
za kuzoa, kuhifadhi, kusafirisha na kutupa taka, kunyonya, kusafisha, kusafirisha
na kumwaga maji taka, huduma za Kuuza
vyakula (mahoteli, migahawa ya aina zote, maoko ya mikate, maduka yauzayo
nyama, maduka ya vyakula, viwanda vya vyakula, Kuuza maji, Kuuza vyakula kwenye
sherehe, uuzaji juisi mbalimbali na
shughuli za kukoboa na kusaga nafaka). Huduma za viwanda vinavyozalisha
kemikali, vumbi, mionzi. Huduma zinazozalisha taka hatari zitokanazo na huduma
za kidaktari (health care wastes). Huduma
za kusafisha na ufagizi wa ofisi, mitaa, mifereji ya maji machafu, ukusanyaji na
uteketezaji takataka (incinerators services). Huduma za
uangalizi wa dampo na uchambuzi wa taka rejea (recycling). Huduma ya upuliziaji dawa za Viuatilifu kwenye maghala,
hospitali, mashamba, majumbani, maofisi na kwenye vyombo vya usafiri. Huduma za
Vyoo vya Jumuiya, vyoo vya muda (mobile and
temporary toilets). Huduma za nyumba za kulala wageni, maeneo ya kuogea (swimming pool), kinyozi na ‘saloons’
za aina zote. Huduma zitokanazo na
Biashara zinazozalisha machukizo ‘offensive
trades’ (kuchoma mifupa, kukaanga samaki, kukausha majongoo). Huduma za utengenezaji majeneza na maziko ya
wafu. Haya yote yamebainishwa katika Kanuni ya Ujumla ya Usajili (GN 388 ya tarehe 25 Nov. 2011).
Ndugu Mwenyekiti,
Taaluma ya Afya ya Mazingira ni muhimili muhimu katika kupambana
na magonjwa ya mlipuko. Shirika la Afya Ulimwenguni ambapo Tanzania ni miongoni
mwa mwanachama, lilitengeneza Kanuni za Afya za Kimataifa (The International Health
Regulations) kwa mujibu wa Kanuni hizi wataalamu wa Afya Mazingira ndio
wasimamizi wakuu wa Kanuni hizi na wana wajibu wa kuhakikisha kuwa wageni wote
wanaoingia nchini kupitia katika mipaka yetu wanakaguliwa kwa kusudi la kuzuia
magonjwa yanayoripotiwa Kimataifa. Nchi
nyingi zinazoendelea hivi leo zinakabiliwa na changamoto ya wataalamu wa afya
mazingira kukosa tekinolojia ya kisasa na endelevu, vitendea kazi duni,
mazingira duni yasiyoridhisha kiafya, hali mbaya ya uchumi, soko la ajira,
uzembe na uzururaji, Rushwa, ushindani wa kitaaluma, mabadiliko ya tabianchi (kuongezeka
kwa joto duniani), matumizi ya kemikali na viuatilifu yasiyozingatia misingi ya
afya mazingira.
Katika sekta ya Afya, kuna changamoto nyingi zikiwemo za
ongezeko la magonjwa ya milipuko yatokanayo na uchafuzi wa mazingira, hususan
ugonjwa hatari wa kipindupindu. Aidha, Afya Mazingira ni suala mtambuka ambalo
linahusisha wadau wengi katika
kulitekeleza. Ni muhimu katika utekelezaji wa majukumu yake, Baraza lishirikishe
kwa karibu wadau mbalimbali kutoka sekta mbalimbali ili kutoa matokeo chanya yenye tija na ubora
wa hali ya juu kwa taifa letu. Ni matumaini yangu kuwa tutafanya kazi kwa ushirikiano
mkubwa ili kupunguza ama kuondoa changamoto nyingi zinazotukabili kwa kusudi la
kuzuia maambukizi ya magonjwa.
Ndugu Mwenyekiti,
Kwa muda mrefu, kumekuwepo matukio ya ukiukwaji wa maadili katika utoaji
wa huduma za afya ya mazingira nchini, ambapo matatizo ya kitaalam hutolewa
maamuzi bila ya kuzingatia taratibu na misingi ya taaluma. Hili ndilo
lilipelekea kuanzishwa kwa Baraza la Usajili wa Wataalam wa Afya ya Mazingira
nchini kama chombo pekee cha kusimamia na kudhibiti utendaji wa Wataalamu
wa Afya Mazingira nchini. Utendaji wa
Baraza litakalozinduliwa leo unatakiwa kuwa wa kasi zaidi, katika maamuzi kwa
kuzingatia misingi ya utawala bora. Aidha, nawaasa Wataalamu wa Mazingira
nchini mbadilike na kufanya kazi kwa weledi, umahiri, bidii na kwa kuzingatia mongozo
ya maadili na nidhamu ya kazi ili kuinua hali za Afya za wananchi.
Ndugu Wananchi,
Ni matarajio ya Serikali kuwa kwa kutumia Baraza hili kama chombo cha Taaluma ya Afya
Mazingira, yafuatayo yatainufaisha jamii yote ya watanzania;
· Huduma
ya afya ya jamii hapa nchini itatolewa
kwa viwango vinavyotakiwa na hivyo kuboresha maisha ya wananchi Baraza
litasimamia na kudhibiti utoaji wa huduma ya afya ya mazingira kwa misingi ya
haki.
·
Wataalam
wa kada hii watajiendeleza ili kuinua
kiwango cha taaluma ya Afya Mazingira.
· Kuendelea
kutengeza kanuni, viwango vya utoaji huduma na kuweka taratibu sahihi za kiutendaji zinazoendana na
wakati.
·
Kumaliza
tatizo la ugonjwa wa kipindupindu nchini na kupunguza kasi ya magonjwa ya
kuambukiza.
Ndugu
Mwenyekiti,
Sheria imeweka bayana na kuainisha majukumu na mamlaka ya
Baraza kama ifuatavyo;
· Kuweka
bayana majukumu ya makundi ya wataalamu wote wanaostahili kusajiliwa na hivyo
kutoa huduma ya afya ya mazingira hapa nchini chini ya Sheria hii.
·
Kuweka
bayana adhabu zitakazotolewa kwa wataalamu watakaokiuka kanuni, taratibu na
maadili vya kitaalamu ya wataalamu wa fani hii kwa mujibu wa Sheria.
·
Kusajili
wataalamu wa afya ya mazingira kulingana na viwango vya utaalamu wao pamoja na
taasisi zinazotoa huduma za Afya Mazingira.
·
Kuweka
vipengele mbalimbali vya kisheria ambavyo vitasimamia utekelezaji wa kazi za
Baraza n.k
·
Kuainisha
vyanzo vya mapato mbalimbali ya baraza kwa ajili ya uendeshaji wa shughuli zote
za Baraza.
Ndugu
Mwenyekiti,
Katika kuhakikisha kuwa Baraza la kusajili wataalamu wa
afya ya mazingira linafanya kazi yake ipasavyo, sheria imebainisha muhula wa utendaji kazi Baraza teule, kuwa ni
miaka mitatu kuanzia tarehe ya uteuzi kipindi hiki sio kirefu. Lakini tunayo
matarajio makubwa sana kwenu. Nawaomba kufanya kazi kwa bidii ili kuwa kielelezo,
tumieni muda wenu vizuri katika kufanya maamuzi yenye tija kwa wakati ili
kuendeleza taaluma bila kuruhusu uzembe kazini ili ifikapo Mwaka 2018 kazi
zitakazokuwa zimefanyika iwe kielelezo bora na mfano wa kuigwa na Baraza
litakalopokea kijiti.
Baada ya kusema hayo machache nitoe rai kwa wananchi
kutoa ushirikiano kwa wataalamu hawa wa Afya ya mazingira nchini kwa vile
majukumu yao yanategemea sana ushirikiano wenu. Aidha nawaagiza wataalamu wa
afya ya mazingira nchini kufanyakazi kwa kuzingatia Sheria, Kanuni na Miongozo
ya Nidhamu na Maadili Kitaaluma. Nitumie fursa tena hii kuliagiza Baraza litekeleze
majukumu yake kwa kuzingatia misingi ya Sheria ili kudumisha utawala bora.
Baada ya kusema hayo napenda sasa nitamke kuwa Baraza la
Usajili wa Wataalamu wa Afya Mazingira Awamu ya Tatu leo tarehe 14 Aprili, 2016
limezinduliwa Rasmi.
Hakuna maoni:
Chapisha Maoni